De nieuwe Amerikaanse zorgstandaard diabetes: wat zijn de richtlijnen voor vetten?

Voor mensen met diabetes is voeding vaak het meest uitdagende deel van het behandelplan. Het betreft het op te stellen voedingsplan en het volgen van het voedingsplan. Voedingsadvies heeft vier doelen:

1. Het promoten en ondersteunen van een gezond eetpatroon om de gezondheid te bevorderen.
2. Het onderzoeken van individuele voedingsbehoeften, gebaseerd op persoonlijke voorkeuren.              
3. Het behouden van plezier in het eten.     
4. Het geven van praktische handvatten aan de diabetespatiënt om een gezond voedingspatroon samen te stellen.

Bij voedingsadvies gaat het allereerst om het opstellen van een voedingsplan, wat een individuele aanpak vraagt. Ditzelfde geldt voor de verdeling van macronutriënten. Uit onderzoek blijkt dat er geen ideale verdeling is van macronutriënten voor mensen met diabetes. Het is meer een persoonlijke zoektocht naar de beste verdeling, gebaseerd op de persoonlijke voedingsgewoonten, de persoonlijke voorkeuren en de specifieke metabole doelen. Vooral het meenemen van iemands persoonlijke voorkeuren en metabole doelen blijkt een succesfactor te zijn voor het welslagen van het voedingsplan.

Er zijn verschillende diëten die goed kunnen werken, zoals het Mediterrane dieet, het DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) dieet en plantaardige diëten. Daarnaast laat onderzoek zien dat koolhydraatarme diëten kunnen zorgen voor verbeterde bloedglucosewaarden en dat ze de hoeveelheid anti-hyperglycemische medicatie kunnen verminderen (bij diabetes type 2).

De National Academy of Medicine (voorheen Institute of Medicine, IOM) heeft als algemene aanbeveling voor volwassenen gedefinieerd dat een dieet voor 20–35% van de energie inname uit vet moet bestaan. Echter omdat een ideale verdeling in macronutriënten moeilijk aan te geven is bij diabetespatiënten, is de aanbeveling van ADA voor mensen met diabetes om de algemene aanbevelingen vooral te volgen waar het verzadigd vet, cholesterol en transvetten betreft. Het type vet/vetzuur is meer van belang dan de totale hoeveelheid vet. De aanbevelingen voor vetzuren zijn dat transvetten vermeden moeten worden en dat verzadigd vet vervangen moet worden door onverzadigd vet, en niet door geraffineerde koolhydraten.

Verschillende gerandomiseerde studies ondersteunen de toepassing van algemene aanbevelingen voor vetzuren bij diabetespatiënten. In deze studies kregen mensen met diabetes type 2 een Mediterraan eetpatroon voorgeschreven, dat rijk was aan meervoudig en enkelvoudig verzadigde vetzuren. Dit dieet verbeterde zowel de controle op de bloedglucosespiegel als de waarden van de lipiden in het bloed. Het lijkt erop dat supplementen hierbij niet hetzelfde effect hebben als voedingsmiddelen (denk aan vis vs. supplementen met visvetzuren).

In de richtlijn worden twee specifieke aanbevelingen gedaan omtrent vetten:

1. In het licht van een ideale consumptie van vetten afgestemd op de persoon kan een voedingspatroon met elementen van het Mediterrane dieet (rijk aan onverzadigd vet) overwogen worden, om zo het glucose metabolisme te verbeteren en het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. Dit is vooral een goede vervanging van een dieet hoog in koolhydraten.
2. Consumptie van voedsel rijk aan omega-3 vetzuren (zoals visvetzuren (EPA en DHA), noten en zaden (ALA) is aanbevolen om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen bij diabetespatiënten. Bij het dagelijks gebruik van omega-3 supplementen zijn geen overtuigende positieve effecten gevonden.

Het hele (Engelstalige) artikel kunt u hier lezen.