Vitamine E verlaagt mogelijk het risico op de ziekte van Parkinson
Ziekte van parkinson
De ziekte van Parkinson is een invaliderende ziekte die zich vaak uit in de vorm van een bewegingsstoornis, waarbij zenuwcellen in de hersenen in snel tempo afsterven. Hierdoor ontstaan klachten als trillen, stijve spieren, evenwichtsproblemen en te weinig of traag bewegen. In 2020 telde Nederland 63.500 mensen met parkinson. De ziekte uit zich op steeds jongere leeftijd; bij ongeveer 30% van de gevallen al voor de leeftijd van 65 jaar. Als gevolg van een vergrijzende Nederlandse bevolking wordt verwacht dat in de periode van 2015 tot 2040 het aantal mensen met de ziekte van Parkinson zal verdubbelen.
Preventie
Een aantal zaken kan bijdragen aan het verlagen van het risico op de ziekte van Parkinson, waaronder voldoende lichaamsbeweging. Het drinken van een aantal koppen koffie per dag lijkt beschermend te werken, en een Mediterrane voeding mogelijk ook, al is hier nog meer onderzoek naar nodig. Uit nieuw grootschalig Amerikaans onderzoek blijkt nu dat bij mensen met een hoge inname van vitamine E via de voeding het risico op het ontstaan van de ziekte van Parkinson verlaagd is. Vitamine E is een groep verbindingen bestaande uit vier tocotrienol (TT)- en vier tocoferol (TP)-derivaten. Het is een vetoplosbare antioxidant en remt de oxidatie van lipiden. Daarom kan vitamine E mogelijk een belangrijke rol spelen bij de behandeling van parkinson gerelateerd aan oxidatieve stress.
Amerikaanse studie
Het betreffende observationele onderzoek is gepubliceerd in Frontiers in Nutrition, en maakt gebruik van data uit de Amerikaanse NHANES-database 2009-2018. Voor dit onderzoek zijn de gegevens geanalyseerd van 13.340 personen (waaronder 182 deelnemers met de ziekte van Parkinson) van 40 jaar en ouder. Vitamine E-inname werd bepaald aan de hand van twee 24-uurs dietary recalls. Uit deze analyse bleek dat de dagelijkse vitamine E-inname significant hoger was in de groep zónder parkinson (8,99 mg) vergeleken met de vitamine E-inname in de groep met deze ziekte (7,05 mg, P<0,001). Ook was de inname van vitamine E via de voeding significant omgekeerd geassocieerd met het ontstaan van de ziekte van Parkinson (OR 0,91, 95% CI 0,87; 0,96, P = 0,0011). Dit was vooral duidelijk voor de groep 40-50 jaar en ouder dan 60 jaar.
Conclusie en discussie
Vitamine E is een vetoplosbare antioxidant en lijkt hierdoor neurobeschermende effecten te hebben. Hoe precies is nog onbekend en het lijkt een non-lineair verband te zijn. In het onderzoek werden geen gezondheidsvoordelen aangetoond van vitamine E-suppletie, daarom raden de onderzoekers aan om voldoende vitamine E uit de voeding te halen. In Nederland is de aanbevolen hoeveelheid vitamine E voor volwassenen 11 tot 13 mg per dag. Vitamine E zit in verschillende voedingsmiddelen zoals noten, zaden, groene bladgroenten, margarine en plantaardige oliën. Zo levert een eetlepel zonnebloemolie al minstens 50% van de aanbevolen hoeveelheid vitamine E (zie onderstaande tabel).
Gemiddelde hoeveel vitamine E (milligram) per portie
| zonnebloemolie (1 eetlepel, 15 ml) | 7,3 |
| koolzaadolie (1 eetlepel, 15 ml) | 2,8 |
| gekookte spinazie (1 opscheplepel, 50 gram) | 1,8 |
| margarine (voor 1 snee, 6 gram) | 1,8 |
| pindas (1 handje, 25 gram) | 1,6 |
| olijfolie (1 eetlepel, 15 ml) | 0,8 |
| halvarine (voor 1 snee, 6 gram) | 0,6 |
(Bron: NEVO 2023 8.0)
De volledige studie is hier te vinden.
