In de keuken en op tafel
Margarine en halvarine
Het grote verschil tussen margarines en halvarines is de hoeveelheid vet. Halvarine bevat de helft van de hoeveelheid vet die in margarine zit. Het Voedingscentrum adviseert mannen dagelijks 65 gram zachte (in een kuipje) margarine of halvarine op de boterham te gebruiken. Voor vrouwen is dat 40 gram. Mannen wordt geadviseerd 6-8 boterhammen te eten, vrouwen 3-5 boterhammen. Dat komt neer op 6 gram margarine of halvarine per boterham. Dit is niet te dun, maar ook niet te dik besmeerd. De aanbeveling voor andere groepen zijn:
gram per dag
Waarom smeren zo gezond is?
- Margarine en halvarine bevatten veel onmisbare, gezonde onverzadigde vetzuren
- Margarine en halvarine zijn een belangrijke bron van vitamine A en D
- Margarine en halvarine leveren broodnodige energie
Kies het juiste product
Er zijn veel soorten margarine en halvarine te koop. De verschillen zitten ‘m vooral in de hoeveelheid vet of in de soort vetzuren.
- Margarine bevat minimaal 80 procent vet. Margarine is geschikt voor kinderen in de groei en voor iedereen die niet op zijn gewicht hoeft te letten
- Wie op de lijn let, kan kiezen voor halvarine of een lightproduct.
- Wil je een product met veel onverzadigde vetzuren? Kies dan voor zachte broodsmeersels in een kuipje. Of zoek de term 'dieet' op de verpakking. Die geeft aan dat minimaal 50% van het vet bestaat uit meervoudig onverzadigde vetzuren.
- Voor mensen met een verhoogd cholesterolgehalte zijn er speciale producten met plantensterolen. Deze helpen actief een verhoogd cholesterolgehalte te verlagen. Gebruik deze producten bij gebruik van cholesterolverlagende medicijnen in overleg met de huisarts.
- Welk product je ook kiest, er zit altijd vitamine A en D in. De hoeveelheid vitamine E is afhankelijk van de soort olie waarvan het product is gemaakt.
Bakken en braden
Wie op een verantwoorde wijze de warme maaltijd wil bereiden, kiest voor een plantaardige olie of voor margarine of bak- en braadproducten uit een knijpfles. Deze zijn van plantaardige oliën gemaakt. Voor vlees kun je kiezen voor een vloeibaar bak- en braadproduct. Bak- en braadproducten bestaan voor minimaal 90% uit vet. Hieraan is eiwit toegevoegd, waardoor het smaak toevoegt aan vlees en jus. De afbeelding op de fles maakt duidelijk wanneer het gaat om een product dat geschikt is voor vlees en jus. Het Voedingscentrum adviseert per persoon 15 gram bereidingsvet per dag te gebruiken. Een ander verhouding tussen smeer- en bereidingsvet is ook mogelijk. Om voldoende vitamine A en D binnen te krijgen adviseert het Voedingscentrum om bij het bereiden van de warme maaltijd te variëren tussen olie en vloeibare margarine of vloeibaar bak- en braadvet. In olie zit namelijk geen vitamine A en D. Olie bevat wel vitamine E.
Vloeibare margarine
Vloeibare margarineproducten hebben een neutrale smaak en zijn geschikt voor alle toepassingen waar je bijvoorbeeld anders margarine uit een wikkel of roomboter zou gebruiken. Zo kun je prima een cake bakken of een saus bereiden met vloeibare margarine. Maar ook het roerbakken van groenten of vis is behalve in olie ook prima te doen in vloeibare margarine. Als je op je gewicht let, kun je een light-product gebruiken. Er is in de supermarkt ook margarine in een wikkel te koop, harde margarine. Hierin zitten meer verzadigde vetzuren dan in vloeibare margarine en deze is daarom minder gezond.
Vast bak- en braadproduct
Naast vloeibare producten zijn er ook vaste bak- en braadproducten in een wikkel. Deze bevatten meer verzadigde vetzuren dan vloeibare bak- en braadproducten. Deze producten hebben dus een minder gunstig effect op de gezondheid.
Frituurvet
Er zijn drie soorten producten waarin je kunt frituren: plantaardige olie, vloeibaar frituurvet en vast frituurvet. Hoe meer onverzadigde vetzuren een frituurproduct bevat, hoe vloeibaarder het product en hoe gezonder de samenstelling. Vandaar dat kiezen voor vloeibaar frituurvet of olie een verantwoorde keuze is en ook wordt aanbevolen door het Voedingscentrum. Meer informatie over frituurvet en frituren vind je hier.
Dierlijke vetten
Culinaire chefs kiezen soms voor dierlijke vetten vanwege de smaak, het aroma en de romige textuur van deze vetten. Dierlijke vetten verhogen de intensiteit van de geur en de smaak van het voedsel, waardoor er minder zout aan een voedingsmiddel hoeft te worden toegevoegd. Dierlijke vetten zijn langer stabiel bij hoge temperaturen.
