Medicinale kracht van voeding lijkt op werking van geneesmiddelen

Ontstekingsreacties

Ontstekingsreacties in het lichaam spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van het overgrote deel van de niet-besmettelijke aandoeningen, zoals kanker, diabetes en hart-, darm- en longziekten. Deze groep aandoeningen is verantwoordelijk voor ongeveer 70 procent van de sterfgevallen wereldwijd. Het voedingspatroon speelt een rol in het risico op het ontwikkelen van deze ziekten. Zo weten we dat een voeding hoog in verzadigd vet en laag in vezel het risico op deze ziekten kan verhogen. Zulke studies benadrukken het potentieel van bepaalde voedingscomponenten in de therapeutische preventie of behandeling van chronische ziekten.

Nutraceuticals

Een relatief nieuw onderzoeksgebied is dat van nutraceuticals, de hybride tussen ‘nutrition’ en ‘pharmaceutical’. Nutraceuticals zijn voedingsmiddelen of voedingsstoffen die medische of gezondheidsvoordelen hebben, inclusief de preventie van ziekten. Hiermee wordt de scheidslijn tussen voeding en medicijn vervaagd. Een van deze onderzoeksgebieden bekijkt hoe voedingsstoffen kunnen binden aan cellen en vervolgens reacties van het immuunsysteem beïnvloeden. Veel medicijnen werken volgens dezelfde route, en binden aan dezelfde receptoren van de cellen. De cellen reageren daarop door bijvoorbeeld een ontstekingsreactie of allergische reactie te remmen. Afhankelijk van de voedingscomponent en de betrokken receptoren treden er zowel pro-inflammatoire als ontstekingsremmende effecten op. Deze inzichten kunnen kansen bieden voor de preventie en behandeling van chronische ontstekingsziekten.

Nieuwe publicatie

In een nieuwe publicatie inventariseerden wetenschappers van de Utrecht Universiteit ruim tweehonderd van zulke onderzoeken. Ze beschrijven in detail de effecten van componenten uit de voeding en hun metabolieten op het immuunsysteem op vijftien specifieke farmaceutische receptoren. De onderzoekers vonden dat verschillende voedingsstoffen pro-inflammatoire effecten hadden. Zo wees de studie uit dat verzadigde vetten pro-inflammatoire effecten hebben doordat ze aangrijpen op de Toll-Like Receptoren. Deze receptoren spelen een belangrijke rol in gevaar-herkenning en lokken een beschermende immuunrespons van de gastheer uit, waaronder cytokineproductie en B- en T-cel activatie. Andere voedingsstoffen, zoals vitamines, vezels, en onverzadigde vetten bleken juist anti-inflammatoire effecten te hebben. Onverzadigde vetzuren grijpen aan op de ‘Peroxisome Proliferator-Activated Receptor’ en lijken juist ontstekingen te verhelpen.

Relevantie

In het persbericht zegt onderzoeker Saskia Braber het verrassend te vinden dat voedingsstoffen zo gericht de processen in cellen kunnen beinvloeden. Volgens Braber en collega’s kan dit inzicht leiden tot specifieke diëten die op maat zijn gemaakt om bepaalde aandoeningen tegen te gaan. Braber: ‘Je kunt bijvoorbeeld bij een bepaalde ziekte nagaan welke immuunreactie daarbij is betrokken. Vervolgens zoek je uit welke celreceptoren daarvoor verantwoordelijk zijn. En als je die receptor weet, kun je ook nagaan welke voedingsstoffen daarop aangrijpen’.

Lees hier de publicatie in Pharmacological Reviews en hier het persbericht van de Universiteit Utrecht.