Relatie tussen biomarkers van omega 6-vetzuren in het dieet en het risico op hart- en vaatziekten

De aanbevelingen voor het consumeren van omega-6 vetzuren voor de preventie van hart- en vaatziekten staan geregeld ter discussie en aanbevelingen voor de inname van omega- 6 vetzuren zijn niet overal gelijk. Omega-6 vetzuren bestaan voor een groot deel uit linolzuur (LA), een essentieel vetzuur dat niet door het lichaam zelf aangemaakt kan worden. Linolzuur wordt in het lichaam omgezet in arachidonzuur (AA). Van arachidonzuur wordt vaak gezegd dat het ontstekingen bevordert en daarmee het risico op hart- en vaatziekten verhoogt.

Methode

De data van 30 verschillende studies werden gebruikt om de bloed- en weefselconcentraties van LA en AA en te analyseren. Er werd hierbij gekeken naar het risico op hart- en vaatziekten (CVD) en subtypen daarvan, zoals coronaire hartziekten, beroerte en cardiovasculaire mortaliteit. De concentraties van LA en AA werden gemeten als percentage van de totale hoeveelheid vetzuren. Daarna werden deze waarden geëvalueerd en ingedeeld op basis van kwintielen. Ook werd de heterogeniteit van de studies onderzocht op basis van onder andere leeftijd, geslacht en het gebruik van statines.

Resultaten

De data van de 30 studies werden voor dit onderzoek op individueel niveau gepooled en geanalyseerd. De opvolgtijd van deze studies varieerde van 2,5 tot 31,9 jaar. Er waren tijdens deze studies 15.198 incidenten van hart- en vaatziekten onder de 68.659 deelnemers.

De analyse liet zien dat per kwintiel met een hogere LA-concentratie, LA significant geassocieerd is met een verlaagd risico op totaal CVD (7%) , op cardiovasculaire mortaliteit (22%) en op beroerte (12%). Daarnaast waren hogere LA-concentraties geassocieerd, hetzij niet-significant, met een lager risico op coronaire hartziekten. De uitkomst omtrent AA-concentraties laat zien dat hogere AA waarden niet geassocieerd waren met een hoger risico op hart- en vaatziekten. Wanneer de uiterste kwintielen werden vergeleken, waren hogere waarden van AA geassocieerd met een 8% lager risico op hart- en vaatziekten. Deze uitkomsten voor LA en AA in relatie tot hart- en vaatziekten verschilden niet significant tussen subgroepen op basis van leeftijd, geslacht, ras, diabetes etc.

Conclusie en discussie

In deze analyse zijn de hogere waarden van LA geassocieerd met een lager risico op hart- en vaatziekten, voornamelijk cardiovasculaire mortaliteit en beroerte. De hogere waarden van AA zijn niet geassocieerd met een hoger risico op hart- en vaatziekten, maar in sommige sub-analyses juist geassocieerd met een lager risico. Een sterkte van deze studie is dat de LA- en AA-concentratie in het lichaam gemeten zijn in aanvulling op een meting van de inname door zelfrapportage.

Er zijn verschillende mogelijke mechanismes waardoor LA het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen. Wanneer LA als onverzadigd vetzuur wordt geconsumeerd ter vervanging van koolhydraten of verzadigd vet verlaagt het LDL-cholesterol, triglyceriden en apo-proteïne B, terwijl het HDL-cholesterol verhoogt. Daarnaast heeft LA positieve effecten op ontstekingen, bloeddruk en andere metabole parameters.

De mogelijke mechanismen rondom AA zijn meer complex. Alhoewel AA een precursor is van enkele pro-inflammatoire stoffen, is het ook een belangrijke precursor voor anti-inflammatoire metabolieten. Het is daarom belangrijk dat er meer onderzoek gedaan wordt naar de relatie tussen AA en de metabolieten daarvan en het risico op ziekten.

Aldus de onderzoekers: ‘deze bevindingen zorgen voor nieuw bewijs om verschillende instanties te helpen bij hun aanbevelingen omtrent de consumptie van omega-6 vetzuren. Samen met eerder onderzoek ondersteunen deze resultaten de positieve effecten van LA op hart- en vaatziekten’.

De volledig tekst van deze studie is hier te lezen.