Meer bewijs voor positieve effecten van alfa-linoleenzuur
Alfa Linoleenzuur
Omega 3-vetzuren EPA en DHA komen vooral uit vis en schaal- en schelpdieren. Velen consumeren echter niet voldoende vis of niet de juiste soort - vette! - vis om aan de aanbevelingen voor omega 3 te voldoen. ALA kan een aantrekkelijk alternatief en aanvulling zijn aangezien het met name voorkomt in voedingsmiddelen van plantaardige oorsprong, zoals plantaardige oliën (vooral lijnzaadolie en bijvoorbeeld ook raap- of koolzaadolie), noten en margarine. De aanbevolen hoeveelheid is 1 energie% ALA, oftewel circa 2 gram voor vrouwen en 3 gram voor mannen per dag. Ter vergelijking: een theelepel raapzaadolie levert 2,5 gram ALA, een portie margarine (10 gram) 0,3 tot 0,6 gram ALA. Een grote recente meta-analyse in het BMJ geeft meer inzicht in de gezondheidsvoordelen van ALA.
Meta-analyse
Onderzoekers voerden een systematische review en dosis-respons meta-analyse uit van prospectieve cohortstudies naar de associaties tussen ALA en sterfterisico door alle oorzaken, hart- en vaatziekten (HVZ) en kanker. Let wel, de studies zijn alle observatiestudies, dus er kan geen causaliteit aangetoond worden. De onderzoekers keken naar zowel de inname van ALA via de voeding als naar biomarkers in het bloed. In totaal werden41 wetenschappelijke artikelen geïncludeerd; 26 artikelen beoordeelden de associatie tussen ALA en sterfte door alle oorzaken, 26 artikelen sterfte door HVZ en 14 artikelen sterfte door kanker. De 41 studies hadden in totaal bijna 1,2 miljoen deelnemers tussen 18 en 98 jaar, met een follow-up van 2 tot 32 jaar. Gedurende die tijd werden 198.113 sterfgevallen geregistreerd door alle oorzaken, 62.773 sterfgevallen door HVZ en 65.954 sterfgevallen door kanker.
Resultaten
Een hoge versus lage inname van ALA was significant geassocieerd met een 10% lager risico van sterfgevallen door alle oorzaken (CI:0,83-0,97), 8% lager risico op sterfte door hart- en vaatziekten (CI:0,86-0,99) en 11% minder risico op sterfte door coronaire hartziekten (CI:0,81-0,97). Het risico op sterfte door kanker was licht verhoogd met 6% (CI:1,02-1,11). In de dosis-responsanalyse werd een dagelijkse toename van 1 gram ALA geassocieerd met 5% lager risico op sterfte door zowel alle oorzaken (CI:0,91-0,99) als door HVZ (CI:0,91-0,98). Er was een significante inverse associatie tussen de biomarker voor ALA en sterfte door alle oorzaken.
Discussie
Deze resultaten bevestigen de aanbevelingen van nationale en internationale autoriteiten voor een voldoende inname van ALA ter bescherming van chronische ziekten. Het licht verhoogde risico op sterfte door kanker werd niet bevestigd door de biomarker studie. De onderzoekers nuanceren hun studie op dit laatste punt (mogelijke publicatiebias) en vinden dat eerst verder onderzoek nodig is. Sterke punten van de studie zijn de prospectieve studieopzet, het grote aantal deelnemers, en het gebruik van zowel consumptiegegevens als biomarkers. Deze meta-analyse en review geven echter geen informatie over causale verbanden, en resterende confounders beïnvloedden mogelijk de resultaten, evenals de aanzienlijke variatie tussen de studies.
Ondersteuning voedingsadvies
Deze studie ondersteunt de adviezen voor een voedingspatroon rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren, waaronder ALA. Dagelijkse consumptie van plantaardige oliën, zoals lijnzaadolie, (dieet)margarine en/of noten en zaden draagt bij aan het behalen van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid ALA.
